Omar Seguna

L-esperjenza ta’ Salv Sammut fil-kamp trejdjunjonistiku magħġuna mal-pinna tajba tiegħu speċjalment f’dik li hija narrattiva huma elementi ta’ dan il-ktieb li wieħed m’għandux jitlef. Id-dibattitu jaħraq fiż-żmien tad-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja, u l-pożizzjoni ta’ Unjin kbira, il-General Workers Union li minn banda qed tara numru ta’ vantaġġi bi sħubija, u min-naħa l-oħra hija nkwetata wkoll u kommessa sabiex il-kundizzjonijiet tal-ħaddiema partikolarment dawk f’xogħlijiet manwali li kienet tirrapreżenta ma jiġux mittiefsa, huma sfond kruċjali f’dan il-xogħol ġdid ta’ Salv.

Kien għalhekk f’waqtu li l-okkażjoni tal-għaxar anniversarju mid-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, Horizons Publications għadha kif ħarget rumanz ġdid biex hi wkoll tagħti sehemha fiċ-ċelebrazzjonijiet ta’ dan l-avveniment importanti fl-istorja politika u soċjali ta’ Malta. Dan ir-rumanz, bl-isem ta’ Dijaspori ġie miktub minn Salv Sammut, kittieb ta’ rumanzi soċjali oħra kif ukoll kotba tal-poeżija.

Fost il-karattri prinċipali ta’ dan ir-rumanz insibu lil Rebecca, tfajla bint laburist konvint li kienu qed jibżgħu li d-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja ser ikun ifisser l-għeluq tat-tarzna fejn kien jaħdem missierha, jekk jinqatgħu is-sussidji. Niltaqgħu ukoll ma’ Pavel, poeta slovak fis-snin ta’ qabel u wara l-invażjoni sovjetika f’dik li qabel kienet iċ-Ċekoslovakkja li kien jaħdem fil-qrib ma’ Alexander Dubcek u kittieba Ċekoslovakki oħra biex jeħilsu lil pajjiżhom mill-ħakma komunista. It-tielet karattru li niltaqgħu miegħu huwa Ronald, uffiċjal għoli fil-General Workers Union li jħossu fin-nofs jitqabad id-dijaspora ġewwenijia tiegħu bejn dak li jemmen fih huwa u l-post ta’ pajjiżna fl-Unjoni Ewropeja u l-lealta’ tal-pożizzjoni li jkollu.

Dan ir-rumanz jerġa’ jqanqal bosta memorji u emozzjonijiet ta’ dawk il-mumenti fejn id-dibattitu jekk nidħlux fl-Unjoni Ewropeja kien wieħed jaħraq. Huwa wkoll mafkar ħaj għal dawk kollha li ħadmu bis-sħiħ kemm favur u kemm kontra is-sħubija, biex fl-aħħar mill-aħħar jaraw li pajjiżna jimxi ‘l quddiem.
(L-Orizzont 3 ta’ Mejju 2014)

Għada l-Knisja Kattolika tkun qed tiċċelebra l-akbar festa tagħha. Huwa għalhekk li anke f’din il-paġna, kif għamilna anke fl-aħħar paġna letterarja iddedikajniha għal dawn il-ġranet tant importanti għall-insara, u nistgħu ngħidu hekk anke fl-aspetti kulturali u reliġjużi ta’ dan il-pajjiż.

Lil hinn mit-tradizzjoni imma, Mary Haber O.F.S tgħinna nirriflettu ftit aktar fil-profond fuq din il-ġrajja fuq il-personaġġi ewlenin tal-Għid il-kbir. Min kienu ix-xhieda ewlenin li Ġesu’ ta’ Nazaret qam tassew mill-mewt? Partikolarment hemm Marija ta’ Magdala (paġna 24-34), li minn dejjem kienet qrib ħafna ta’ Ġesu’ u baqgħet miegħu sal-aħħar. Imma wkoll hemm xhieda oħra importanti, fosthom l-għassiesa li kif anke nsibu fil-ktieb “wieħed jista’ jaħseb li ma kinux ftit!” (paġna 35). Kienu bosta dawk li raw lil Ġesu’ ħaj wara li qam mill-imwiet, u l-ktieb jagħmel bosta referenzi, fosthom MK 16:12-13 u LQ 24:36, fost oħrajn. La darba semmejna lil Marija ta’ Magdala, irridu ngħidu li n-nisa kienu protagonisti f’din il-ġrajja tant importanti, li jiena personali nħoss li l-istorja li toħroġ minn soċjeta’ patrijarkali ma tagħmilx ġustizzja magħhom. Għalhekk kien f’waqtu li Haber tiddedika kapitlu (paġna 20) propju għan-nisa li ssejħilhom “l-appostli tal-Għid”.

Il-ktieb jagħti wkoll dettalji storiċi importanti mmens, fosthom kif Ġużeppi minn Arimatija keffen lil Ġesu’ f’liżar nadif. Ma jonqosx ukoll it-tagħlim spiritwali li Haber tipprova toħroġ minn din il-ġrajja, partikolarment ħsibijiet misluta mill-Iskrittura. Ta’ min wieħed jgħd ukoll li dan il-ktieb huwa bil-permess tal-Knisja u għandu introduzzjoni ta’ Fr Hayden.

Haber tatna mhux inqas minn 36 ktieb bosta minnhom ta’ natura reliġjuża u spiritwali. L-istil tagħha huwa wieħed li jista jinqara u jiġi miftiehem minn kullħadd, bi kliem sempliċi u dirett imma mirqum ħafna. Dan huwa ktieb li mhuwiex biss marbut ma’ jum wieħed, imma għal dawk li jemmnu, huwa skoll sors t’għajnuna biex din l-akbar ġrajja għall-Insara tibqa’ tiġi mgħixa matul is-sena kollha.
(L-Orizzont, 19 t’April 2014)

Fis-27 t’April 2014 se jiġu kanonizzati l-Papa Ġwanni Pawlu II u Papa Ġwanni XXIII. Inkitbu bosta kotba dwar dawn iż-żewġ Papiet maħbubin: Il-Papa Ġwanni XXIII, il-Papa tal-Konċilju jew kif kien magħruf bħala l-Papa twajjeb u l-kbir Papa Ġwanni Pawlu II. Lil Papa Ġwanni Pawlu II bosta minnha niftakruh, għexnieh, rajnieh kemm f’pajjiżna u kif ukoll bosta drabi fuq il-mezzi tax-xandir. It-tfal iżda, ma jiftakruhx bħalna. Kien għalhekk f’waqtu li joħroġ ktieb għat-tfal, propju fuq il-Papa Ġwanni Pawlu II.

Il-ktieb L-Istorja tal-Papa Ġwanni Pawlu II għandu kitba ta’ Frank Zammit, persuna li nistgħu ngħidu li huwa espert tal-Vatikan, u ġie addattat għat-tfal minn Rita Saliba, awtriċi llum stabbilita li nafuha għal bosta kotba tagħha anke ma’ tfal u żgħażagħ. Il-ktieb jinkludi it-twelid ta’ Karol Wojtyla., meta sar saċerdot u Isqof u dak li għamluh Papa daqstant kbir. Fil-funeral tiegħu instema’ għajjat ta’ “Qaddis minnufih”. Insibu wkoll dwar dak li wassal biex dan il-Papa jersaq lejn din il-Kanonizzazjoni, fosthom il-mirakli. Interessanti ħafna wkoll ix-xhieda ewlenija tal-Papa Kbir fosthom Isqfijiet u Kardinali li ħadmu qrib tiegħu. Il-ktieb gie pubblikat kemm bil-Malti kif ukoll bl-Ingliz (The Life of Pope John Paul II).

Il-ktieb mhux sempliċiment jiġbor il-ġrajjiet ewlenin tal-ħajja ta’ Ġwanni Pawlu II, imma wkoll irid iwassal diversi valuri propju mill-ħajja tal-Papa Qaddis. Ngħidu aħna insibu dwar l-imħabba sinċiera, il-maħfra u t-tama.

Il-ktieb fih 100 paġna b’45 illustrazzjoni oriġinali tal-artist David Schembri. Nafu li t-tfal jiggustaw ktieb bl-istampi u t-tipa kif ukoll l-istampi jappellaw ħafna għat-tfal.

It-tnedija uffiċjali tal-ktieb se ssir il-Ħamis 10 ta’ April fl-Iskola St Dorothy’s Haż-Żebbug u se ssir minn Mons. Arcisqof Pawlu Cremona (u għalhekk se tkun ukoll esperjenza għal dawk kollha li ser jattendu għal din il-preżentazzjoni). Inħeġġu għalhekk li tattendu għal din it-tnedija uffiċjali.
Ta’ min wieħed ifakkar li Kite Group għadhom kif ħarġu il-ktieb George Abela: Qalb in-nies, u matul tmiem il-ġimgħa li għaddiet mijiet ħarġu bi ħġarhom sabiex jixtru dan il-ktieb.

Dawn iż-żewġ kotba jinsabu għall-bejgħ fil-ħwienet tal-kotba jew jistgħu jinxtraw minn fuq www.kitegroup.com.mt.
(L-Orizzont, 5 t’April 2014)

Lil Tuse’Costa lkoll nafuh għan-novelli ħelwin tiegħu partikolarment iduru mal-Kappillan. Costa’ għandu numru ta’ kotba fosthom Dak l-imbierek ta’ Kappillan li ħareġ għall-ewwel darba fl-1971. Madankollu Tuse’ Costa’ tana wkoll kemm diversi traduzzjonijiet fosthom Marċellino Ħobż u Nbid li ħareġ fl-1983, kif ukoll żewġ ġabriet ta’ poeżiji.

Hawnhekk għandna quddiemna ktieb tal-Grammatika. M’hemmx dubju li l-aktar żewġ ittri li jħawdu lil dawk kollha li jiktbu bil-Malti, jew qed jistudjaw il-Malti huma l-għ u l-h. Il-kumplessita’ ta’ dawn iż-żewġ ittri tfixkel lil xi wħud, mhux biss għax f’ċerta pożizzjonijiet dawn ma jinstemawx, imma wkoll meta għandhom jinkitbu, u meta jinħassu waqt li qed naqrawhom. Għaldaqstant Costa’ ħass li għandu jippreżentalna din l-ispjegazzjoni sabiex tkun ta’ siwi kemm “għall-istudenti, għalliema u kittieba”. Kif jgħid fid-daħla tiegħu, ma kienx l-iskop tal-awtur li jdaħħal kull kelma li fiha dawn iż-żewġ ittri, u għalhekk għażel li jħalla barra kliem arkajku u li nqata’ mill-vokabolarju tagħna. Dan, fl-opinjoni tiegħi, jagħmel il-ktieb ħafna aktar faċli u relevanti għall-użu ta’ kuljum. Forsi m’huwiex it-tip ta’ ktieb li l-istudjuż se jfittex biex jara xi għerq rari ta’ xi verb fil-Malti li ilu li nqata’ mit-taħdit ta’ kuljum. Imma żgur li huwa l-ktieb ideali li l-istudent se juża jekk se jersaq għal xi eżami tal-lingwa Maltija. Se jkun ta’ referenza siewja għall-għalliema u l-kittieba sabiex jevitaw żbalji ortografiċi forsi fl-aktar kliem li fihom nistgħu niżbaljaw.

Interessanti l-kurżitajiet dwar l-GĦ, fil-bidu ta’ dan il-ktieb. Ngħidu aħna, “L-Għ fil-bidu tal-kelma hija dejjem siekta…Bħala regola ġenerali l-għ ma tinstemax ukoll meta tkun f’nofs il-kelma…Imma hemm eċċezzjonijiet għal din ir-regola” (paġna 9). Fost dawn l-eċċezzjonijiet l-awtur isemmielna żbagħt, jew żbagħna. Jidhirli li dawn it-22 ispjegazzjoni differenti fil-bidu tal-ktieb waħidhom, ġa huma biżżejjed għal dawk li huma diġa forsi midħla tal-ilsien Malti sabiex wieħed jasal biex jikkonjuga xi verb jew ieħor. Imma l-awtur ma riedx li l-ktieb tiegħu ikun sempliċiment tifsir grammatikali, imma għandna wkoll referenza sabiex jekk għal xi raġuni jew oħra wieħed irid jara jekk il-kelma kitibiex tajjeb. Għalhekk, insibu lista twila ta’ kliem bil-għajn, u ħafna drabi kif dan jiġi konjugat.

Żgur li dan il-ktieb huwa kontribut serju għal ilsien pajjiżna, li tant inħobbu.
(L-Orizzont, 22 ta’ Marzu 2014)

Żgur li Malta ixxurtjati li f’din il-gżira żgħira insibu numru sabiħ ta’ kotba għat-tfal bil-Malti. Numru ta’ kittieba li ma nistax insemmihom kollha hawn, għarfu jiktbu stejjer ħelwin għat-tfal jew jadattaw xogħoljiet barranin b’ilsien Pajjiżna.

Bl-iżviluppi ġodda fil-qasam edukattivi, fejn it-tfal saru aktar parteċipi u fiċ-ċentru tat-tagħlim, il-kotba bdew jilħqu aktar l-iżvilupp ħolistiku tat-tfal. Ma’ dan l-iżvilupp wieħed ma jistax ma jsemmix il-kompetizzjoni li l-kotba kellhom mat-teknoloġija li llum hija parti mill-ħajja tat-tfal. Id-dinja tal-ktieb ma tistax twarrab dan il-kuntest. Dawn l-erba’ kotba ġodda, pubblikazzjoni Merlin Publishers, huma parti mis-sensiela “Id-dinja tagħna”. Il-ħsieb wara din is-sensiela kien propju dan; li joffri lit-tfal qari għall-gost b’mod fejn it-tfal mhumiex passivi imma parteċipi attivi. Il-kotba f’din is-sensiela huma biex ngħid hekk interattivi fejn it-tfal jaraw u jesperjenzaw.

L-erba’ kotba li għandna hawn huma immirati kemm għal tfal żgħar ħafna u anke għal dawk li diġa jafu jaqraw. Dan għaliex f’dik li hija estetika ivarjaw ferm ir-riċetta konvenzjonali ta’ linja wara linja mingħajr ma joħolqu diffikulta’ biex it-tfal ċkejknin li għadhom kif jibdew jaqraw, isegwu l-istorja; anzi l-aspett viżwali jgħin sabiex it-tfal jesperjenzaw dak li hemmm espress fi kliem. Ma’ dan wieħed iżid ukoll l-istampi sbieħ li mhumex qegħdin hemm biss biex ‘iżejnu’ dawn il-kotba, imma biex jgħinu lit-tfal jidħlu parti mill-istorja.

L-istejjer huma ħelwin għat-tfal ċkejkin u b’kull ktieb irid iwassal messaġġ:

Lupu Lupettu ma tantx qam burdata tajba.
Ħares fil-mera u ma ħax gost b’li ra:
ried jipprova jkun kulur differenti.
Imma l-biċċa mhix faċli daqskemm ħaseb …
Tema: il-kunfidenza fik innifsek

Kukku kantant famuż. Jiġu annimali mill-ġungla kollha biex jisimgħuh ikanta, kulħadd jaf il-kanzunetti tiegħu u ssib ritratti tiegħu ma’ kullimkien. Imma darba waħda Kukku jqum filgħodu b’uġigħ qawwi fid-darsa …
Tema: is-saħħa u l-iġjene

Serafin huwa t-tifel tar-re tad-dniefel u moħħu biex jittanta u jdejjaq lil sħabu l-ħut. Tistgħu tobsru allura li ma tantx hu popolari magħhom. Sakemm darba jeħel ma’ tieqa ta’ dgħajsa u ma jkun jista’ jinqala’ b’xejn. Ajjut! Min se jgħinu? X’jista’ jagħmel waħdu?
Tema: l-umiltà

Rosetta Banana hija ħanżira ħelwa immens, imma meta tmur skola ġdida ħadd ma jkun irid jagħmel ħbieb magħha. Jgħidu li tinten!
Imma b’xorti tajba titfaċċa Qoton, in-nagħġa, li toħroġ b’idea ġenjali biex Rosetta tagħmel il-ħbieb …
Tema: il-ħbiberija

Fejn tidħol it-tema ukoll laqatni il-mod kif inhi ppreżentata, mingħajr użu ta’ retorika, imma t-tagħlima tal-istorja toħroġ waħidha fl-istorja li tkun tat gost it-tfal. Nafu li kważi nazzarda ngħid aktar mit-tagħlim akkademiku, f’etajiet iżgħar huwa ferm importanti l-iżvilupp tal-karattru. Dawn l-istejjer allura, mhux biss iħallu t-tfal jimirħu fl-immaġinazzjoni u l-fantażija, imma waqt li qed jiggustaw dawn il-karattri, jgħinuhom ukoll jiżviluppaw il-karattru tagħhom.
(L-Orizzont, 8 ta’ Marzu 2014)See Translation— with Chris Gruppetta.

Nhar it-Tnejn 3 ta’ Marzu 2014, taħt il-Patronċinju tal-Eċċellenza tiegħu President ta’ Malta George Abela, kien hemm it-tnedija tal-antoloġija ta’ poeżiji “Petali f’wiċċ l-ilma” tal-avukat Alfred Grech, fil-Palazz tal-President f’Sant Anton. Din it-tnedija ġiet organizzata bl-għajnuna tal-Għaqda Poeti Maltin, li tagħha Grech huwa membru. Għalkemm Alfred Grech daħal fix-xena letterarja pjuttost tard, għandu kitba matura u tajba. Mal-ewwel laqatni l-istil tiegħu, li minkejja l-ħsibijiet profondi, waqtiet espressi fil-vers endekasillabu, ma jonqosux fil-ħlewwa u l-benna tal-poeżija. Wieħed għalhekk faċilment jinnamra mal-versi ta’ Grech, u metrika mexxejja u li tpaxxi lil qarrej.

Waqt il-preżentazzjoni Grech iddeskriva dawn il-poeżiji bħala partijiet differenti mill-bijografija tiegħu. Grech jiddisekrivi dawn il-versi bħal “petali ta’ warda’, hekk kif inhu l-isem tal-ktieb, fil-poeżija “Il-Versi tiegħi”;

“Il-versi tiegħi petali ta’ warda
Li nqtajtlu ġo kaxxetta u hemm minsija;
Jekk trid tkun tafni sew kemm terga’ l-għatu
U tikxef kulma jien żemmejt għalija.”

Il-Professur Oliver Friġġeri li wkoll għamel l-analiżi ta’ dawn il-poeżiji, fil-preżentazzjoni tiegħu waqt it-tnedija iddeskriva dawn il-poeżiji bħala waħda mibnija fuq l-oħra. Mhumiex iżolati minn xulxin. Dawn il-poeżiji jixhdu iċ-ċokon tal-gżira Għawdxija, li Grech baqa’ jġorr dan iċ-ċokon miegħu għaliex il-poeta huwa fil-fatt mir-raħal pittoresk ta’ Kerċem.

Kieku jkolli nagħżel kelma waħda li tidentifika l-poeżija ta’ Grech hija “Imħabba”. Il-professur Friġġieri waqt il-preżentazzjoni wkoll stqarr li l-poeta huwa bniedem li jħobb. Waqt li kull bniedem jista’ jkun poeta, il-poeta irid iħobb. Fil-ktieb naraw il-poeta li jrid ikun hemm għal kullħadd:

“U jekk għad taqta’ qalbek
U t-telgħa ma titlax
Lil hinn mill-eqreb ħotba
Hemm jien għalik tibżax.”
(Xaqliba ma’ kull fewġa)

Xi waqtiet it-toroq tal-ħajja mhux dejjem faċli, waqtiet imħarbta u oħrajn fejn tħoss li ma tistax timxi aktar. Il-poeta wkoll iħoss dan f’diversi poeżiji tiegħu, ngħidu aħna:
“Nixtieq li kont nixxiegħa
Fejn l-ilma ma jaqtax,
Imm’int dagħbien iwitti
Tiqaflek ma tistax.”
(Nixtieq li kont nixxiegħa)

Il-poeta madankollu, minkejja d-diffikultajiet tal-ħajja, huwa ottimist
“Nixtieq li miegħek ngħum il-ħolm t’għada
Biex b’hekk nistgħu ninsew kruhat il-bieraħ”
(Nixtieq li miegħek noħlom)

Alfred Grech bħala artist, ma jiddejjaq xejn jesprimi dak li jħoss bi bċejjeċ satiriċi li jlaqqgħuna fost oħrajn mal-politiċi u jistaqsi “għaliex xebgħu jgħaddu ż-żmien u jidħku bina?” (Elezzjoni 2013)

L-ewwel ħaġa li laqtitni fil-kitba ta’ Grech hija l-istil tradizzjonali li jħaddan fil-biċċa l-kbira tal-poeżija. Hija poeżija ħelwa u tagħti pjaċir lil min jaqrha daqs kemm hija profonda. Huwa vjaġġ li l-poeta jagħmel, u fi kliemu:
“Li kieku nrabbi l-ġwienaħ
U nofroq il-wesgħat,
Nirbaħ il-baħar kollu
U l-qilla tal-allat.”
(Li kieku nrabbi l-ġwienaħ)

(L-Orizzont, 8 ta’ Marzu 2014)See Translation

Nhar il-Ġimgħa 28 ta’ Frar saret il-preżentazzjoni tar-Rumanz Storiku “Biża u Kuraġġ”
ta’ Karmenu Mallia, fil-Beġa Franċiża fil-Birgu, flimkien mal-Kunsill lokali tal-Birgu. Dan il-post meraviljuż qed iservi bħala l-Kunsill Lokali tal-Birgu wara restawr estensiv li sar fih. Din kienet preżentazzjoni aktar milli tnedija, peress li r-rumanz diġa qiegħed jinbiegħ mill-ħwienet ewlenin. Il-preżentazzjoni fil-Birgu kienet f’waqtha minħabba l-fatt li r-rumanz huwa ambjentat il-Birgu. Niltaqgħu ma’ Célestine li ssir tħobb lil Fredu Flores, imma żżewġet lit-Tabib Bru. Meta mietet Célestine t-Tabib beda jrabbi lil Miriam, it-tifla ta’ ħuh. Ir-rumanz huwa ambjentat fi żmien il-Gwerra u għaldaqstant il-qarrejja ser jiltaqgħu mal-ġrajjja tal-Illustrious u l-Konvoj ta’ Santa Marija u t-tabiliet popolari ta’ Ċetta tad-Dudu; li niltaqgħu ukoll ma’ dan il-karattru f’dan ir-rumanz. Bosta nies tal-Kottonera fittxu kenn fi nħawi oħra fi żmien il-gwerra. Hilda, oħt Fredu Flores, kienet attriċi, u ltaqgħet ma’ Miriam u l-Kanonku Dun Belin f’Ħal Qormi bħala refuġjati. Fredu jiżżewweġ lil Miriam. Hilda romlot ukoll. U hawn jidħol fl-istorja anki l-Avukat Ċiċċibeqqi. Tħajjar għaliha iżda Hilda ma riditux. U Ċiċċibeqqi baqa’ jiġri warajha anke wara l-gwerra, hekk kif Hilda reġgħet marret il-Birgu. Dan hu rumanz ta’ 382 paġna li jinqasam f’19-il kapitlu.

Dr Karmenu Mallia ta kontribut kbir lil-letteratura, l-aktar għall-fatt li huwa espert tal-lingwi. Fil-fatt huwa ħareġ diversi ġabriet ta’ poeżiji bil-Malti, bl-Ingliż, bit-Taljan, bil-Franċiż u bl-Esperanto. Karmenu Mallia saħansitra ħareġ kotba sabiex wieħed jitgħallem il-lingwa sabiħa tal-Esperanto u minbarra kitbiet oriġinali tiegħu b’din il-lingwa, qaleb ukoll diversi kitbiet oħra għall-Esperanto. Malia rebaħ ukoll diversi premijiet letterarji kemm Mlata kif ukoll barra minn Malta. Huwa membru tal-Akkademja tal-Esperanto, kif ukoll membru onorarju tal-għaqda Poeti Maltin. Mallia ingħata wkoll Ġieh Ħal-qormi u Ġieh Ħaż-Żabbar. (8 ta’ Marzu 2014)See Translation

Yana Psaila, membru tal-Għaqda Poeti Maltin, ilha tgħix hawn f’Malta għal dawn l-aħħar 9 snin u minkejja li l-ilsien nattiv tagħha huwa r-Russu, tgħallmet il-Malti waħidha u bdiet tikteb bih il-poeżiji wkoll daqs sena u nofs ilu. Meta kellha ħdax-il poeżija b’kollox, ippubblikat f’Diċembru li għadda l-ewwel ġabra ċkejkna. Iddeċidiet tagħmel xi ħaġa mhux tas-soltu u ħarġet il-ktejjeb fil-format A6, biex wieħed ikun jista’ jġorru miegħu faċilment, kull poeżija għandha l-istampa li taqbel mal-ispirtu tagħha u l-kulur tal-paġni partikolari li jgħinha tispikka iżjed u b’hekk il-qarrej jidħol f’dik l-atmosfera speċjali tal-poeżija u jieħu aktar gost. Semmietu “L-imħabba tal-istilla polari” u dan it-titlu jirrifletti t-tema ewlenija tal-poeżiji li hija l-imħabba bejn raġel u mara kif ukoll b’mod metaforiku jgħid li din l-imħabba qatt ma tispiċċa għax kif tarha l-awtriċi, l-istilla polari hija kewkba li ma tantx titħarrek, u għalhekk saret għalina simbolu tal-kostanza, xi ħaġa dejjiema li wkoll tfakkar lill-awtriċi fil-post fejn twieldet, is-Siberja, it-Tramuntana tar-Russja.

Din il-ġabra hija ppreżentata fuq 24 paġna kkulurita fuq karta tleqq bil-kopertina miksija miż-żewġ naħat. Dan il-ktejjeb sabiħ u mlewwen jista’ jkun rigal pjaċevoli! Jinbiegħ mill-ħwienet ewlenin għall-prezz ta’ €3.99 (22 ta’ Frar 2014)See Translation— with Yana Psaila.

Bosta kitbu dwar persuni magħrufa, jew personalitajiet ħbieb tagħhom. Jiġini f’moħħi fost oħrajn “Ħbiebi” ta’ Ġuże’ Chetcuti. Flores u Barbaro Sant f’din il-ġrajja mhumiex jippreżentaw bijografiji imma rakkonti ħelwin minn xi esperjenzi li jkunu għaddew minnhom. Claudette Baldacchino tirrakonta dwar kif semgħet il-ħsejjes fis-siegħat bikrin ta’ filgħodu waqt li kienet ir-radju; Louis Gales jirrakonta kif waqa’ x-xagħar li kien jissellef min-naħa għal oħra fuq id il-Papa; Frans Ghirxi jiftakar meta fettillu jmur il-Qorti mingħajr il-ġlekk, wara arranġament li kien sar mill-Ministru tal-Ġustizzja għal jiem sħan tas-sajf imma xorta qalagħha mill-Maġistrat; Joe Grima jirrakonta iċ-ċajta li kien għamillu l-Perit Mintoff; u ħafna u ħafna oħrajn. F’din il-ġabra qasira nsibu mill-inqas 100 awtur ta’ dawn l-anedotti li se jlaqqgħuna ma’ ħafna u ħafna personalitajiet oħra. Waqt li llum hija drawwa li wieħed jaqra fuq il-mezzi tal-media soċjali dwar dak li jgħaddu minnhom il-“ħbieb”, hawn ukoll għandna stejjer, imma bid-differenza li minsuġin b’Malti sabiħ, li mhuma se joffendu lil ħadd u li wieħed jista’ jibqa’ jgħożż fil-librerija tiegħu. Huma rakkonti ħelwin li tista’ taqrhom f’liema ordni trid. U jekk wara xi ġurnata twila xogħol, ftit li xejn ikollok ħin jew aptit biex tħabbel moħħok jew tinkwieta aktar, żgur li dawn huma rakkonti li jpaxxuk u kif iġib l-isem tal-ktieb “Jinżlulek għasel”. Ktieb li naħseb wieħed m’għandux jitlef. (L-Orizzont, 8 ta’ Frar 2014)