Lil Tuse’Costa lkoll nafuh għan-novelli ħelwin tiegħu partikolarment iduru mal-Kappillan. Costa’ għandu numru ta’ kotba fosthom Dak l-imbierek ta’ Kappillan li ħareġ għall-ewwel darba fl-1971. Madankollu Tuse’ Costa’ tana wkoll kemm diversi traduzzjonijiet fosthom Marċellino Ħobż u Nbid li ħareġ fl-1983, kif ukoll żewġ ġabriet ta’ poeżiji.
Hawnhekk għandna quddiemna ktieb tal-Grammatika. M’hemmx dubju li l-aktar żewġ ittri li jħawdu lil dawk kollha li jiktbu bil-Malti, jew qed jistudjaw il-Malti huma l-għ u l-h. Il-kumplessita’ ta’ dawn iż-żewġ ittri tfixkel lil xi wħud, mhux biss għax f’ċerta pożizzjonijiet dawn ma jinstemawx, imma wkoll meta għandhom jinkitbu, u meta jinħassu waqt li qed naqrawhom. Għaldaqstant Costa’ ħass li għandu jippreżentalna din l-ispjegazzjoni sabiex tkun ta’ siwi kemm “għall-istudenti, għalliema u kittieba”. Kif jgħid fid-daħla tiegħu, ma kienx l-iskop tal-awtur li jdaħħal kull kelma li fiha dawn iż-żewġ ittri, u għalhekk għażel li jħalla barra kliem arkajku u li nqata’ mill-vokabolarju tagħna. Dan, fl-opinjoni tiegħi, jagħmel il-ktieb ħafna aktar faċli u relevanti għall-użu ta’ kuljum. Forsi m’huwiex it-tip ta’ ktieb li l-istudjuż se jfittex biex jara xi għerq rari ta’ xi verb fil-Malti li ilu li nqata’ mit-taħdit ta’ kuljum. Imma żgur li huwa l-ktieb ideali li l-istudent se juża jekk se jersaq għal xi eżami tal-lingwa Maltija. Se jkun ta’ referenza siewja għall-għalliema u l-kittieba sabiex jevitaw żbalji ortografiċi forsi fl-aktar kliem li fihom nistgħu niżbaljaw.
Interessanti l-kurżitajiet dwar l-GĦ, fil-bidu ta’ dan il-ktieb. Ngħidu aħna, “L-Għ fil-bidu tal-kelma hija dejjem siekta…Bħala regola ġenerali l-għ ma tinstemax ukoll meta tkun f’nofs il-kelma…Imma hemm eċċezzjonijiet għal din ir-regola” (paġna 9). Fost dawn l-eċċezzjonijiet l-awtur isemmielna żbagħt, jew żbagħna. Jidhirli li dawn it-22 ispjegazzjoni differenti fil-bidu tal-ktieb waħidhom, ġa huma biżżejjed għal dawk li huma diġa forsi midħla tal-ilsien Malti sabiex wieħed jasal biex jikkonjuga xi verb jew ieħor. Imma l-awtur ma riedx li l-ktieb tiegħu ikun sempliċiment tifsir grammatikali, imma għandna wkoll referenza sabiex jekk għal xi raġuni jew oħra wieħed irid jara jekk il-kelma kitibiex tajjeb. Għalhekk, insibu lista twila ta’ kliem bil-għajn, u ħafna drabi kif dan jiġi konjugat.
Żgur li dan il-ktieb huwa kontribut serju għal ilsien pajjiżna, li tant inħobbu.
(L-Orizzont, 22 ta’ Marzu 2014)