Ħija jiġri wara d-dinosawri

Ta’ Giacomo Mazzariol bi traduzzjoni ta’  Ludvic Azzopardi Ferrando 

Fost l-esperjenzi sbieħ li kelli u li nirrakonta b’ċerta emozzjoni kienu meta kelli x-xorta li persuni b’diżabilta’ jassistuni f’xi ħaġa.  Jeżistu forom differenti ta’ arti wkoll mit-teatru sal-kċina (għax it-tisjir jista’ jkun forma ta’ arti wkoll) fejn nies għomja ngħidu aħna jkunu qed jaqduk u allura inti tkun qed tifhem id-diżabilta’ b’mod li inti f’dak il-ħin ikollok dik in-nuqqas ta’ “abbilta’” biex tissokta b’dak li tkun qed tagħmel.  Waqt li fil-każ tiegħi dawn kienu għażliet, mhux dejjem ikun il-każ għaliex is-sitwazzjonijiet tal-ħajja tagħna ibiddluna.   Lil hinn mir-retorika u distakk mir-realta’, il-ġenituri li jintebhu li t-tarbija tagħhom hija down syndrome  kif inhu fil-każ ta’ dan il-ktieb, ser jinħasdu, ser jaraw kif iridu jhejju ruħhom, u kif it-tarbija ser tbiddel il-pjani tal-ħajja tagħhom.  Ngħiduha kif inhi kull tarbija ġġib magħha kemm ferħ u dak il-ferħ jiżboq kull diffikulta’, imma wkoll numru ta’ sfidi.  U li laqatni f’dan il-ktieb huwa li jitlaq mill-għarfien imma ma jeħilx hemm.  Ibbażat fuq il-prinċipju bażiku tal-inklussivita’ fid-diversita’ imma ma waqafx hemm.   Kif it-tfal ser ihejju ruħhom għal dan ħuhom? 

Dan il-ktieb huwa mibni fuq mumenti li jġibulek tbissima u għaldaqstant jagħti pjaċir lit-tfal li qed jaqrawh.  In-narratur ta’ din l-istorja huwa Giacomo, imma l-karattru prinċipali huwa Giovanni, tifel simpatiku ħafna.  

Min hu dan Giovanni?  Nislet mill-introduzzjoni biex nagħti togħma ta’ dan il-qari: 

Giovanni li jmur jieħu ġelat 

“Cone jew tazza?”
“Cone!” 
“Imma int il-cone ma tiklux.”
“Allura?  Lanqas it-tazza ma niekol” (p.7)

L-istorja tibda mill-eċitament meta kien ser jitwieled … propju mill-ġirja li ħa l-papa’ forsi ftit aktar milli jmissu biex iwassal fil-ħin.  Għandna tliet aħwa żgħar u issa jiskopru li ser ikollhom ħuhom.  U jiddiskutu x’ser isemmuh.  Imbagħad il-ġenituri jgħidulhom li mhux biss ser ikollhom ħuhom tifel imma ser ikun speċjali.  U l-immaġinazzjoni tat-tfal bi “speċjali” jifhmu li ser ikollu poteri kbar, u ser ikun supereroj.   Jiddeċiedu li ser ikun jismu Giovanni.   Biż-żmien jitgħallmu l-kelma Down.  

Imma kif tgħaddi l-adoloxxenza tintebah li li l-mod kif immaġinajt lil ħuk fil-bidu nett ma kienx għalkollox żbaljat.  Dan Giovanni b’dik it-tbissima kif tista’ ma tħobbux. Lil ħutu l-bniet imur fil-ġnien u jġibilhom il-fjuri, anke nixfin meta ma jsibx.  U tasal għall-konklużjoni li forsi iva, ħuk tassew huwa supereroj. Hu x’inhu, tirrealizza li hu l-akbar ħabib tiegħek.  U xi ngħidu għall-praspar!  Jiżfen fil-pjazza ,darba ħa kappell mingħand raġel u jitlaq jiġri, imur iċ-ċinema ma’ ħabiba u meta jmur lura d-dar jgħidlhom li kien miżżewweġ!  Imma fuq kollox iħobb wisq id-dinosawri kif ukoll il-kulur aħmar.  U jiżfen fil-pjazza!

Li hemm sabiħ fdan il-ktieb huwa li jirrakonta l-esperjenza tat-tfal, kif jgħixuha t-tfal.  Imwassla bl-istess lingwaġġ.  Aspett ieħor huwa li jitlaq mill-esperjenza u allura jitbiegħed mir-retorika.  Din hija storja vera, li tissorprendik, tqabbdek għafsa ta’ qalb, iddaħħqek u ġġiegħlek tirrifletti.  

it-torca-2021-10-24_24-24

it-torca-2021-10-24_25-25

Leave a Comment