Eman Bonnici
Pubblikazzjoni Heritage Malta flimkien ma’ Campo Santo Ltd.
Dan il-ktieb xtaqt ġibdu matul ix-xahar ta’ Novembru imma nqalgħu ċirkostanzi oħra li ma kellix kontroll fuqhom. Pero’ kif naf u l-mewt m’għandiex staġni anke jekk ftit ftit bdew igerrbu l-jiem ferrieħa tal-Milied. U għalhekk ma qagħadx nistenna aktar biex naqsam magħkom dan il-ktieb sabiħ.
B’xorti ħażina minħabba l-kruha tal-mewt mhux dejjem naprezzaw il-ġmiel taċ-Ċimiterju tal-Addolorata. Anke jekk għan-nisrani il-mewt mhijiex it-tmiem imma l-bidu ta’ ħajja eterna. Il-ġmiel taċ-Ċimiterju tal-Addolorata għaldaqstant donnu joħroġ f’kuntrast man-niket li ġġib it-telfa tal-għeżież tagħna. Mhux dan kien imma l-ħsieb tal-ġenju Perit Emanuele Luigi Galizia. Galizia tana l-idea ta’ pajsaġġ lejn il-ħajja eterna. Għamel użu tajjeb mit-tlajja li jwasslu sal-Knisja – id-Dar t’Alla li tirrapreżenta l-Eternita’.
Heritage Malta flimkien ma ‘ Campo santo Ltd, operaturi taċ-Ċimiterju ta ‘ Addolorata, ikkollaboraw flimkien biex ippublikaw dan il-ktieb iċ-Ċimiterju ta ‘ Santa Marija Addolorata: Storja, Arti, personalitajiet. It-tnedija tal-ktieb saret fil-Kappella unika tal-Madonna Addolorata li tinsab fiċ-Ċimiterju.
L-awtur u r-rappreżentant ta’ Camposanto Ltd qal: “Huwa pjaċir li nara dan il-ktieb jiġi ppubblikat. Kien f’waqtu li din is-sena jiġi pubblikat billi fl-aħħar Mejju aħna ċċelebrajna l-150 anniversarju mill-ftuħ u l-barka uffiċjali taċ-Ċimiterju ta ‘ Addolorata. Dan il-ktieb huwa bbażat fuq tliet aspetti: l-oriġini u l-istorja taċ-Ċimiterju, mawra ggwidata u lista dettaljata li tindika l-oqbra ta ‘ diversi personalitajiet midfuna hawn”,
Huwa kompla:
“Ħsibt li kienet ħasra li l-informazzjoni kollha ma ġietx miġbura fi ktieb. Għalhekk, Camposanto Ltd hija tassew kburija li ħadmet mal-Heritage Malta biex tara dan il-ktieb ippubblikat, peress li minbarra r-restawrazzjoni u l-estensjoni tagħha, aħna issa qed niddokumentaw ukoll dan il-wirt notevoli li Sfortunatament mhux dejjem iġib l-attenzjoni mistħoqqa. “
Dan il-ktieb jinqasam f’numru ta’ kapitli li jagħtu ħarsa komprensiva ta’ dan il-post sagru u fl-istess ħin joħroġ bl-aktar mod qawwi s-sbuħija tal-arkitettura Gotika, li rrid ngħid mhux daqstant komuni f’pajiżna. Wara d-daħla interessanti u numru ta’ preżentazzjonijiet, il-ktieb jagħti ħarsa lejn l-istorja ta’ dan iċ-ċimiterju. Imbagħad ikompli dwar l-amministrazzjoni taċ-ċimiterju. Qatt kontu tafu ngħidu aħna xi kliem partikolari li jifhmuh biss min jaħdem iċ-ċimiterju, li huma referenzi għal xi nħawi f’dan il-kumpless kbir? Ibgħad għandna mixja f’dan il-post fejn nammiraw, anke permezz tar-ritratti sbieħ ta’ Pierre Balzia il-kappelli u skultura frott il-ħila u t-talent Malti. Wara nsibu numru ta’ personalitajiet għax ta’ min ngħidu li dan il-post, minbarra li fih innifsu huwa għani f’dik li hija sbuħija arkitettonika huwa daqstant ieħor huwa għani fil-personalitajiet li hemm midfuna fih. Mixja f’dan il-post għalhekkk hija waħda edukattiva daqs kemm hi spiritwali. Il-ktieb jagħlaq b’noti u referenzi u biblijografija.
Dan il-ktieb huwa editjat minn George Agius u Godwin Vella, u b’ritratti sbieħ fotografu Pierre Balzia li jgħinnuna napprezzaw ferm aktar il-ġmiel ta’ dan il-post.
Inħeġġeġ ħafna li takkwistaw kopja ta’ dan il-ktieb
(Paġna Letterarja 8 ta’ Diċembru 2019)