F’kull post tax-xogħol ikun hemm numru ta’ stejjer ispirati mill-ħidma partikolari li donnhom jaqtgħu mir-rutina u jagħmlu tajjeb għal dawk il-mumenti ta’ għejja u tensjoni. Huwa ħasra li ħafna drabi jibqgħu magħluqin fiċ-ċrieki tal-post tax-xogħol partikolari u ma joħorġux ‘il barra. Mhux faċli biex dawn l-esperjenzi taqsamhom ma’ persuni oħrajn. Mhux biss ikun jeħtieġ li tiġbor numru kbir ta’ esperjenzi imma jkun hemm tagħrif li jkun mifhum sew mill-ħaddiema partikolari imma mhux daqstant min-nies oħrajn. Il-ħila ta’ William Grech hija li jirnexxielu jiġbor numru mdaqqas ta’ esperjenzi u jwassalhom lilna li ma naħdmux fil-qasam tas-saħħa, b’mod li nifhmu u nidħqu. Fil-fatt waqt li kont qed naqra dan il-ktieb fakkruni f’esperjenzi oħrajn mill-qasam tax-xogħol tiegħi u ċert li hekk ser jiġri lill-qarrejja waqt li qed jiggustaw dan l-aneddoti ħelwin li jġibulna tbissima.
Punt ieħor pożittiv ta’ dan il-ktieb huwa propju t-tbissima. Dan huwa ktieb ambjent fil-qasam tas-saħħa. M’inix tabib u lanqas infermier imma kif jgħidu t-tbissima hija l-aqwa fejqan. U sabiħ li Grech li jaħdem fil-qasam tas-saħħa, mhux qed ikun hemm biss meta l-aktar sfortunatament neħtiġuh, meta nimirdu, imma qed joffrielna wkoll it-tbissima – it-tbissima għall-ħajja aħjar. Bit-tbissima ma nfiqux meta nkunu morda (għallinqas hekk naħseb jien) imma huwa dejjem tajjeb u sabiħ li fis-saħħa u fil-mard nibqgħu pożittivi.
William Grech jikteb b’mod sempliċi ħafna bla ma jonqos mill-ispjegazzjonijiet u termini tekniċi. Dan huwa importanti għaliex aħna nidħqu b’esperjenzi li mhux mistennija. Vantaġġ għal Grech f’dan is-sens huwa li fil-qasam mediku wieħed jistenna l-biża’, t-tensjoni; u hawn nirringrazja lil dawk kollha li jaħdmu f’dan il-qasam tas-saħħa, qasam hekk delikat, talli jkunu għalina f’dawk l-aktar mumenti kruċjali u meta l-aktar li neħtiġuhom. Anke f’dawn l-istejjer, minkejja l-umoriżmu meħtieġ u importanti f’post tax-xogħol, nammiraw id-dedikazzjoni kbira ta’ dawk li jaħdmu f’dan il-qasam u napprezzaw ftit dak li jinvolvi dan ix-xogħol.
Kif għidt, taħdem fejn taħdem faċilment tirrelata ma’ dawn l-aneddoti. Min jaf fil-lukanda kemm -il darba bgħattna lil xi ħadd li jkun għadu ġdid jistaqsi għall-famuż ikel partikolari li ma jeżistix. Mid-dehra l-istess ċajta tingħad fil-qasam tan-nersing, imma din id-darba għall-fallopian tubes. Sakemm fl-aħħar xi ħadd tħassru u qallu biex jibgħathom jixxejru għax dawk il-fallopian tubes ma jeżistux (p.16). Esperjenza differenti imma li wkoll titratta oġġett huwa li jingħata fowm tal-leħja flok fowm biex inaddaf il-forn (p.29). U wieħed jista’ jimmaġina l-konsegwenzi wara!
U xi ngħidu għal meta persuna ntalab iġorr il-floppy disks u mar bl-istretcher għax ma fehemx x’kienu l-floppy disks! (p.17). It-teknoloġija mhux l-ewwel darba li kienet ta’ diffikulta’ f’xi ċirkostani partikolari bħal meta jieqaf il-monitor u jaħsbu li qalb il-pazjent tkun waqfet (p.162). Kif wieħed jistanna mhux l-infirmiera biss ma jkunux jafu xi affarijiet imma anke l-pazjenti. U min jaf daqs dawn nies li jiltaqgħu magħhom! Biżżejjed insemmu dak il-pazjent li t-tabib tah żewġ suppożitorji u skont hu għamel eżatt kif qallu t-tabib u poġġihom fil-qalziet ta’ taħt … imma mingħajr ma deffishom ‘il ġewwa (p.192).
Għandna mbagħad esperjenzi ta’ meta ma tkunx taf xi persuna bħal meta ners li jkun għadu jibda c-CCU u l-ordni kienet li ma jdaħħalx nies wara l-4.30. Kien dak il-ħin iżda li ċċempel il-bieb ta’ barra u l-persuna tintroduċi lilha nfisha biss bħala “Moran”, iżda n-ners il-ġdid ikun pront jgħidlu li l-ħin tal-parlatorju kien spiċċa. Naturalment ma jkunx intebah li kien il-Ministru Ċensu Moran.
Ix-xogħol tal-infermiera sfortunatemtn imiss mat-tmiem il-vjaġġ tagħna f’din il-ħajja. Napprezzaw li dan huwa wkoll xogħol li dawn in-nies professjonali jagħmlu biex aħjna jkollna tmiem dinjituż. Naturalment hawn għandna xi numru ta’ ħasdiet u qtajja’ li jġibulna tbissima bħal meta l-infermier mar jiddritta l-pazjent mejjet għal xi raġuni qisu rah jistira u jiċċaqlaq. Ma jafx hux bil-fann jew l-għadam straħ iżda ħarab “gas down ‘il barra” (p.159).
Dan huwa ktieb li ser ifakkarna fi praspar oħrajn minn tagħna fil-qasam tax-xogħol tagħna. Miktub mexxej ħafna bla ma jonqos mill-aspetti tekniċi li jwasslu storja realistika sabiex mis-serjeta’ aktar toħroġ it-tbissima. Fuq kollox it-tbissima hija l-aqwa mediċina!
Paġna Letterarja, It-Torċa, 22 ta’ Lulju 2018
Prosit tal ktieb Tilqima bi Tbissima….Jiena iz zija ta wiehed tifel li kien jismu Jonathan li miet Karen Grech fl.eta ta 9 snin…Qabadni l.bard meta qrajt dwar tifel li jismu Jonathan li kienet tarah wahda nurse u xi anzjoni. Jk ghada hajja din in ners nixtieq li nkellimha jien jew oht Jonathan… Dan it fiel kien jismu Jonathan Sammut miz Zurrieq